Clustercommissariaat voor Rotterdamse industrie na anderhalf jaar afgerond

Een tijdelijke functie, bedoeld om de versterking en vernieuwing van het complex aan te jagen. Na anderhalf jaar hebben Havenbedrijf en Deltalinqs geconcludeerd dat tal van projecten in gang zijn gezet en inmiddels goed verankerd zijn bij het Havenbedrijf, Deltalinqs en het bedrijfsleven zelf. Daarom is besloten het clustercommissariaat per 1 oktober a.s. formeel te beëindigen. Jaap Hoogcarspel blijft echter nog betrokken bij een aantal projecten.

In maart 2016 verscheen het Actieplan Versterking Industriecluster Rotterdam-Moerdijk, opgesteld onder leiding van Rein Willems, met aanbevelingen om de toekomst van het raffinage-, chemie- en energiecluster te waarborgen. Het rapport noemde een zevental concrete acties: 1) versterking van het chloorcluster, 2) bundeling van niet-kernactiviteiten (stoomproductie, verwerking van afvalwater en slib), 3) levering restwarmte en/of CO₂ aan de regio, 4) gebruik van nieuwe grondstoffen (bioraffinage) en recycling, 5) scouten van innovaties, 6) wegnemen van belemmeringen (verdieping Nieuwe Waterweg, onzekerheden NOx-emissies) en 7) aanstelling van een clustercommissaris om al deze acties aan te jagen. 

In april 2016 is Jaap Hoogcarspel, met een lange staat van dienst bij AkzoNobel, Shell en Air Liquide, in deze rol aan de slag gegaan. Een van de belangrijkste ontwikkelingen in de afgelopen anderhalf jaar is de versterking van het chloorcluster (actiepunt 1). Door de vier bedrijven van dit cluster in de Botlek is afgesproken nauwer te gaan samenwerken. Er is het voornemen te investeren in nieuwe, efficiëntere technologie. Daarmee wordt een belangrijke stap genomen voor de continuïteit van het chloorcluster terwijl de CO₂-uitstoot naar beneden gaat. In de afgelopen periode zijn ook de besluiten gevallen om restwarmte van Shell Pernis (voor het Warmtebedrijf) en van Huntsman (voor Evides) te benutten. Voor stoomuitwisseling in de Botlek is aangetoond dat aanleg van stoominfrastructuur tussen verschillende bedrijven verreweg de meest kostenefficiënte maatregel is per ton vermeden CO₂. Overheid en marktpartijen zijn bij elkaar gebracht om dit samen te realiseren. Daarnaast is de samenwerking tussen Deltalinqs, Havenbedrijf en het Ministerie van Economische Zaken en andere overheidsinstanties geïntensiveerd, zowel op directie- als op operationeel niveau. Deze ontwikkelingen zijn natuurlijk niet alleen op het conto van Jaap Hoogcarspel te schrijven, maar als aanjager heeft hij in veel van dit soort contacten en projecten een wezenlijke rol vervuld.

Eind vorig jaar heeft het Havenbedrijf een programmatisch aanpak voor de energietransitie opgezet en hiervoor een aantal mensen vrijgemaakt. Het programma is zowel gericht op het verlagen van de CO₂-footprint van de bestaande industrie als op de ontwikkeling van nieuwe, duurzame initiatieven. Deltalinqs richt zich met het Delta Energy Forum sterk op het vergroten van de efficiency en vergroening van de bestaande industrie. Alle acties uit Actieplan Versterking Industriecluster zijn daarmee binnen deze twee organisaties belegd. Een separaat clustercommissariaat om alle acties uit het Actieplan aan te jagen heeft daarmee zijn dienst bewezen en is voor de komende periode niet logisch meer. Jaap Hoogcarspel blijft de komende tijd nauw betrokken bij het versterken van het stoomcluster en het inventariseren van belemmerende wet- en regelgeving.