Miljoenennota 2019: alleen structurele maatregelen waarborgen toekomst Rotterdams havengebied

“De crisis heeft er diep ingehakt en van de gevolgen van vele bezuinigingen zijn we nog niet hersteld." De economie is weer stijgende en wellicht zit er nog meer groei in het vat.

In de troonrede en de miljoenennota was daarom veel ruimte gecreëerd voor goed nieuws, grote ambities en de fors stijgende uitgaven. Toch werden daarbij de nodige voorbehouden gemaakt: het kan allemaal snel weer veranderen door met name externe factoren, zoals een harde Brexit en diverse internationale handelsconflicten. Zij kunnen een fors remmende werking op de voorziene economische groei hebben, omdat zo’n 30% van onze inkomsten van de export komt. Deze onzekerheden zijn voor ondernemers in het Rotterdamse havengebied uiterst relevant.

Het Kabinet heeft veel tijd nodig voor het concretiseren van de ambities en de tijd dringt. Voor een aantal dossiers geldt dit met name: de energietransitie, de Brexit en de versterking van de infrastructuur.

Onze eerste conclusie is dan ook: naast enkele onzekerheden alle reden voor positivisme vanwege een solide begroting met een mooi overschot van € 10 miljard. Echter, op dit moment voor de Rotterdamse bedrijven in de haven en industrie nog (te) weinig concrete plannen en maatregelen.

Energietransitie
Het feit dat het kabinet € 300 miljoen euro investeert in innovaties die bijdragen aan het terugdringen van de CO2-uitstoot is positief, maar als Nederland in 2050 nagenoeg geen CO2 meer wil uitstoten is nu een helder en consistent overheidsbeleid noodzakelijk. Een beleid met een bijdrage aan de grote investeringen in een toekomstbestendige energie infrastructuur, het verwerven van de juiste kennis en kunde bij werknemers en echt stimulerende wetgeving. Alleen op deze manier kunnen we Nederland concurrerend houden of zelfs op voorsprong zetten. Bedrijven in de Rotterdamse haven en industrie erkennen hierin hun verantwoordelijkheid en werken graag mee aan het geven van een concrete invulling aan een nationaal Klimaatakkoord. Dit akkoord zal helaas pas op zijn vroegst eind 2018 (slechts op hoofdlijnen) gereed zijn.

Brexit
Voor veel bedrijven in de Rotterdamse haven en industrie is de Brexit een scenario met ongekende consequenties en veel vraagtekens, ondanks alle inspanningen tot nu toe. Wat vast lijkt te staan is dat over 6 maanden, vanaf 29 maart 2019, de Brexit een feit is; in welke vorm dan ook. Het extra geld voor de Brexit-gevolgen (ruim € 90 miljoen) en de eerder aangekondigde maatregelen bij NVWA en douane (vooral extra personeel) is verstandig Rijksbeleid. Cruciaal bij het laatste is dat het extra personeel er ook daadwerkelijk komt.

Infrastructuur
De capaciteit van de Nederlandse infrastructuur loopt tegen haar grenzen aan. Een inhaalslag voor het onderhoud, vernieuwing en aanleg van nieuwe infra is nu noodzaak. De investering van € 1 miljard is een goed signaal, maar deze eenmalige inhaalslag maakt bezuinigingen uit het verleden nog niet goed. En meer specifiek voor het achterlandverkeer is het goed dat de A15 Papendrecht Sliedrecht wordt aangepakt. Verstandiger is het komen tot een Deltaplan-mobiliteit met forse extra investeringen om de uitdagingen op de weg, het water en het spoor structureel aan te pakken.

Arbeidsmarkt
Door vergrijzing, bereikbaarheid en imago kampt de arbeidsmarkt nu al met enorme uitdagingen in het aantrekken van met name goed technisch personeel. Tegelijk vragen de energietransitie, Brexit, maar ook de toenemende automatisering en robotisering dat de arbeidsmarkt voorbereid is om in toekomstige veranderingen mee te bewegen. In samenwerking met de stad Rotterdam moet de vanzelfsprekendheid van de haven als werkgebied worden versterkt.

Cybersecurity
Het kabinet heeft aangekondigd naast de bijna € 100 miljoen uit het Regeerakkoord, nog eens eenmalig € 30 miljoen uit te trekken voor de bestrijding van cybercriminaliteit. Een goed signaal, maar of dit genoeg is voor onder meer het Rotterdamse programma FERM, dat de cyberweerbaarheid van het havenbedrijfsleven structureel moet versterken, is de vraag.