‘Onze toekomst moet ons gegund worden’
De Rotterdamse haven en industrie dragen aanzienlijk bij aan de welvaart in Nederland. Maar dat is niet altijd even zichtbaar en daarom vragen sommige mensen zich af of we deze haven en industrie nog wel nodig hebben. Het maatschappelijk draagvlak is voor het havenbedrijfsleven net zo belangrijk als de economische en sociale transitie. Hebben bedrijven voldoende oog voor hun omgeving?
Voor Victor van der Chijs, voorzitter van Deltalinqs, is maatschappelijk draagvlak niet alleen belangrijk voor hoe mensen nú tegen de activiteiten van de haven aan kijken. ‘Belangrijker is draagvlak om te kunnen ondernemen, transformeren en groeien. Kunnen we gezamenlijk de transitie naar een toekomstbestendige haven maken? Ook daar is maatschappelijk draagvlak voor nodig. Sinds de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne is gelukkig het gevoel wel weer terug onder de mensen dat we een eigen energievoorziening en industrie nodig hebben in West-Europa. Toch hebben we het onderwerp hoog op de Deltalinqs-agenda gezet. Bedrijven focussen momenteel vooral sterk op hun economische belangen, wat begrijpelijk is gezien de concurrentie-omstandigheden en bijvoorbeeld de hoge energiekosten. Maar er mag nog wel meer aandacht zijn voor de omgeving.’
Reputatie
Boudewijn Siemons, CEO van Havenbedrijf Rotterdam, stelt: ‘Het is heel belangrijk dat de haven rekening houdt met haar omgeving en dat deze regio aantrekkelijk is om in te wonen en te werken. Uit reputatieonderzoek blijkt dat de haven nog steeds goed scoort qua draagvlak, maar we mogen dat niet als vanzelfsprekend beschouwen. Onze toekomst moet ons door onze omgeving gegund worden. We blijven daarom in gesprek met omliggende gemeenten en hun inwoners. We hopen zo te horen wat er speelt, wat mensen belangrijk vinden. Dat nemen we vervolgens mee in de ontwikkeling van de haven. We trekken hierin het liefst zoveel mogelijk samen op met onze klanten; de bedrijven in de haven.’
Steeds bewuster
Robert Simons, havenwethouder van Rotterdam, voegt toe: ‘Het is essentieel dat bedrijven maatschappelijk draagvlak hebben en goed omgaan met hun omgeving. De voorbeelden van Tata Steel en Chemours laten zien hoe snel het draagvlak kan verdwijnen. Gelukkig merk ik tijdens bedrijfsbezoeken en bewonersavonden dat bedrijven zich bewuster zijn geworden van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.’ Hij noemt Franklin Offshore als voorbeeld van een bedrijf dat goed in gesprek gaat met de bewoners van de wijk Heijplaat, waardoor er meer begrip ontstaat voor de soms onvermijdelijke hinder.
Gezonde leefomgeving
Boudewijn benadrukt dat veiligheid altijd voorop staat bij nieuwe infrastructuren voor de energietransitie: Alles wat we doen, moet verantwoord zijn. We vinden het belangrijk dat wet- en regelgeving voor nieuwe activiteiten, bijvoorbeeld voor opslag van nieuwe energiedragers als groene ammoniak, uitgaat van de laatste technologie en extra zekerheden inbouwt. Zodat de kans op een incident heel klein wordt. Mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat zij veilig zijn en zich veilig voelen in hun eigen omgeving. Ook daarom is het belangrijk dat we hen tijdig betrekken bij veranderingen in de haven.’
Vergroten draagvlak
Het vergroten van het maatschappelijk draagvlak kan op verschillende manieren. Robert noemt als voorbeeld een bedrijf dat studiekosten van kinderen van werknemers betaalt, wat helpt om nieuwe medewerkers aan te trekken. ‘Dit is belangrijk voor de sociale transitie, aangezien de toekomstige Rotterdamse economie ook nieuwe mensen en vaardigheden vraagt.’ Victor sluit hierbij aan: ‘Het zou mooi zijn als bedrijven bijvoorbeeld technische opleidingen op Rotterdam-Zuid ondersteunen. Hiermee krijgen jongeren kansen om zich te ontwikkelen en bedrijven nieuwe aanwas. Deltalinqs spreekt zijn leden op meerdere manieren aan op hun maatschappelijke rol. Ik vind dat nog een zoektocht, want niet ieder bedrijf voelt zich daar even gemakkelijk bij. Dit soort investeringen betaalt zich niet direct uit, maar wellicht wel over vijf tot tien jaar. Waar het uiteindelijk om gaat is dat bedrijven en burgers zich met elkaar verbonden voelen.’
Activisten
Over draagvlak gesproken: hoe staan Boudewijn, Robert en Victor tegenover de ideeën van activisten zoals Extinction Rebellion? Boudewijn vindt dat hun roep om verduurzaming in de juiste richting wijst: ‘Alleen hebben wij als haven meer ballen in de lucht te houden, ook in het belang van de maatschappij. Zeker in deze geopolitieke spannende tijden.’ Victor voegt toe: ‘In principe zijn we het eens over het einddoel, maar niet over de manier waarop en het tempo. Je moet de gevolgen van sommige voorstellen goed doordenken. Te snel afscheid nemen van fossiele bronnen, zoals aardolie, kan bijvoorbeeld ook leiden tot meer import van producten die nu hier in Rotterdam uit onder andere aardolie gemaakt worden. En die import leidt juist tot meer CO2-uitstoot. De druk van organisaties zoals Extinction Rebellion kan er wel toe leiden dat bedrijven sneller in actie komen qua verduurzaming, en dat is niet per se slecht. Maar ik vind het ook belangrijk dat energie en dagelijkse gebruiksproducten betaalbaar blijven voor iedereen.’
Ideaal in 2030
Over het ideale maatschappelijk draagvlak in 2030 zegt Boudewijn: ‘Dan wil ik dat we kunnen zeggen dat we iets goeds hebben betekend voor onze omgeving, met flinke stappen in de energie- en grondstoffentransitie en 55% CO2-reductie.’ Victor hoopt dat mensen trots zijn op het bedrijfsleven en zich ermee verbonden voelen. Robert voegt daaraan toe: ‘Ik zou graag zien dat bedrijven en maatschappij goed naar elkaar blijven luisteren en dat daarmee het draagvlak voor de haven groeit. Daarvoor ga ik graag elke dag op pad!’