Collectieve actie voor een geslaagde sociale transitie

Wat houdt de sociale transitie nu eigenlijk in? ‘Een heleboel’, begint Antje Koster. ‘Het gaat over veranderingen in werken, werkmethoden, wonen, leren, bijscholen en omscholen. Zeker nu de energietransitie vorm krijgt, vraagt dat ook om nieuwe medewerkers en nieuwe vaardigheden.’ Dennis Zijlmans voegt hieraan toe: ‘Het gaat er ook om hoe we als bedrijven meer mensen bij de haven kunnen betrekken. Vroeger zag je meer gezinnen met éénverdieners, tegenwoordig zijn mensen tweeverdieners. Dat betekent dat gezinnen zich een slag in de rondte moeten plannen om gezin, wonen en werk te combineren. Het leven is complexer geworden en bedrijven moeten daarin meebewegen.’

Jongeren
Een van de grootste uitdagingen is het tekort aan technische vakmensen. Antje legt uit: ‘De instroom vanuit technische opleidingen is laag. We proberen van alles, maar het is nog niet genoeg. We moeten het hebben van arbeidsmigranten, zij-instromers, en vooral van jongeren. Maar jongeren hebben vaak geen goed beeld van wat werken in het havengebied inhoudt.’ Antje ziet de bouw van Portlantis, het nieuwe havenervaringscentrum, als een goede impuls voor het imago van de haven onder jongeren. ‘We bieden nu al zo’n 30.000 basisschoolkinderen per jaar een gratis excursie door de haven aan via het Port Rangers-programma. Maar dat is natuurlijk niet genoeg. We zijn ook afhankelijk van ouders en leerkrachten. Eén enthousiaste leerkracht kan het verschil maken.’

Dennis voegt hieraan toe: ‘Het is heel belangrijk dat we jongeren betrekken. Hun beeld van wat hier allemaal gebeurt, kan beter. Als je gaat tanken, komt je benzine hier vandaan. Jouw thuisbezorgde pakketjes komen eerst in een container binnen in de haven. Voor veel jongeren is dat een eyeopener.’

Opleiding
Deltalinqs werkt samen met verschillende partners om veranderingen door te voeren, zoals een nieuwe vorm van duaal opleiden, waarbij jongeren op een jongere leeftijd leren en werken kunnen combineren bij een bedrijf. Dennis heeft ook zijn eigen Mourik-vakschool opgezet om vakmensen (bijvoorbeeld pijpfitters, sleutelaars, cleaners en schilders) op te leiden. ‘Bovendien hebben we een Mourik Academy voor ons middenkader. Daarnaast kunnen we voorlopig echt niet zonder arbeidsmigranten, sterker nog, hun aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen. Fatsoenlijke huisvesting van deze groep mensen, in de nabijheid van het werk, verdient ook veel aandacht. Dat is een vraagstuk dat we samen met alle bedrijven moeten oplossen.’

Collectieve actie
Voor kleinere bedrijven is het vaak moeilijker om al deze uitdagingen aan te gaan. Dennis: ‘Daarom is het belangrijk dat we het samen met Deltalinqs, als belangenvereniging van vrijwel alle bedrijven in het havengebied, oppakken. Misschien kunnen we bijvoorbeeld de realisatie van huisvesting en vakscholen oppakken. Dat maakt ons als collectief krachtiger en dat is goed voor de branche.’

Inclusiviteit
De haven moet ook inclusiever worden om voldoende medewerkers te krijgen. Dennis: ‘Bij Mourik hebben we veel diversiteit in nationaliteiten en culturele achtergronden, maar de man-vrouwverhouding kan beter.’ Antje Koster wijst op de toolkit Inclusieve Haven, ontwikkeld als onderdeel van het initiatief Human Capital Coalitie Energietransitie (HCCE). ‘We hebben ook de vacaturewebsite Werken in de Rotterdamse Haven gelanceerd. En we zijn in gesprek met buurgemeenten, zoals Nissewaard en Voorne aan Zee. Want zeker daar wonen veel mensen die in de haven zouden kunnen werken. En met de nieuwe Blankenbergtunnel wordt de haven ook beter bereikbaar vanuit gemeenten als Maassluis of Vlaardingen.’

Toekomstperspectief
‘Het zou prachtig zijn als we binnen een paar jaar kunnen constateren dat aanzienlijk meer mensen een bewuste keuze maken om in de haven te werken of kiezen voor een opleiding in de techniek of logistiek’, vindt Antje. ‘Ik besef dat daarvoor nog veel nodig is, maar ik denk dat we goed op weg zijn.’ Dennis sluit af: ‘We moeten ook de verhalen vertellen van alle prachtige verduurzamingsprojecten waarmee de sector hier bezig is. Ik denk dat je dan de nieuwe generatie ook meer enthousiasmeert. We moeten echt werken aan ons imago zodat mensen denken: dáár moet je zijn, dáár wil ik werken!’

Dennis Zijlmans is algemeen directeur van Mourik Industry. Hij werkte eerder als leidinggevende bij verschillende technische bedrijven.

Antje Koster is programmadirecteur sociale transitie bij Deltalinqs. Hiervoor werkte ze als HR-directeur bij verschillende logistieke bedrijven.