Terugblik Anne-Marie Spierings: ‘Havenbedrijven inspireren elkaar’

Aan de ambitie van de bedrijven in de Rotterdamse haven ligt het niet, maar toch signaleert Spierings dat de verduurzaming van de haven zich momenteel in een moeizame fase bevindt. “Oorzaak is een samenloop van omstandigheden waar de bedrijven zelf weinig invloed op hebben. Zo bevindt de haven zich in een mondiaal speelveld en is daardoor ontzettend gevoelig voor de veranderende prijsstellingen met betrekking tot de internationale handel. Ook het Nederlands beleid werkt niet mee, evenals de gebrekkige energie-infrastructuur. Al die obstakels werken bovendien in elkaar door. En wat we wel eens vergeten in Nederland is dat het de hoofdkantoren zijn die besluiten om al dan niet te investeren in verduurzamingsprojecten. Anders dan enkele jaren terug wordt hier kritischer naar gekeken. Het accent komt meer en meer te liggen op waar men mondiaal gezien het goedkoopst de CO2-uitstoot kan terugdringen. Vaak is dat niet ons land.”

Bouwen aan nieuwe economie
Een en ander betekent niet dat de verduurzaming stilstaat. “Er zijn zeker successen te melden. Neem alleen al het Porthos-project waardoor we binnenkort een deel van de CO2 kunnen afvangen en onder de Noordzee opslaan. In het verlengde hiervan is de recente afspraak van Shell en Linde Gas om samen een e-hub, een gedeelde stroomaansluiting, te realiseren. Door de netcongestie zouden we anders Porthos niet goed kunnen gebruiken, want voor het afvangen en transporteren van CO2 heb je elektriciteit nodig.” Hoopgevend vindt Anne-Marie ook dat diverse bedrijven daadwerkelijk in de producten van de toekomst willen investeren. ““Een aansprekend voorbeeld vind ik Advario en Power2X. Het bedrijf gaat e-SAF produceren, een synthetische vliegtuigbrandstof gemaakt van groene waterstof. Of Blue Circle Olefins dat de eerste circulaire productie-installatie voor de omzetting van methanol in olefinen realiseert om 100% circulaire olefinen te leveren aan de Europese chemische industrie. Zo zijn er meer voorbeelden te noemen. Deze ontwikkelingen laten zien dat, ondanks alle knelpunten, er wel degelijk wordt gebouwd aan de nieuwe economie.”

Waardevol is dat de havenbedrijven elkaar inspireren. “Deltalinqs speelt daarbij een rol door ruchtbaarheid te geven aan verduurzamingsinitiatieven en deze verder te brengen. Wel zijn de bedrijfsprocessen vaak zo verschillend dat je de ene techniek niet zo maar kunt kopiëren naar het volgende bedrijf.”

In haar rol als programmadirecteur Economische Transitie heeft Spierings zich vanaf 1 juni 2023 vooral ingezet om het klimaatprogramma te vertalen naar de rol die Deltalinqs inneemt in het stakeholderveld. “Bij mijn komst was het programma een los-vaste verzameling initiatieven en heb ik het over een andere boeg gegooid. Met succes, ik ben trots op hoe stevig het programma nu staat en hoe het team dit aanstuurt.”

Creëer markten
Het Rijk heeft veel invloed op het uiteindelijke succes van de verduurzamingsoperatie. “Belangrijk is vooral dat men kijkt naar wat werkt in de praktijk in plaats van uit te gaan van theoretische modellen. Die zijn namelijk vrijwel altijd een vereenvoudiging van de werkelijkheid. Als je in de haven iets wilt bereiken, dan moet je met beide benen op de grond staan en begrijpen wat er werkelijk gebeurt en wat überhaupt kan in deze tijd. Realiseer je dat bedrijven reageren op markten. Zorg er dus voor dat je markten creëert voor de duurzame producten die je hebben wilt. Dat werkt veel beter dan proberen te interveniëren met subsidies en heffingen. Dat zijn prikkels die niet tot een vanzelfsprekend enthousiasme leiden.”

Rotterdam-Moerdijk
Naast programmadirecteur was Spierings regisseur van het cluster Rotterdam-Moerdijk en dit werk blijft ze voortzetten. Dit doet zij in het kader van het Nationaal Programma Verduurzaming Industrie. “Ik heb tijd gemaakt om hier meer impact te kunnen hebben. Mijn inzet richt zich vooral op het sneller uitbreiden van het elektriciteitsnet, dat is het allerbelangrijkste. Veel verduurzamingsprojecten vertragen namelijk als gevolg van de netcongestie. Ook help ik bij afspraken over e-hubs en andere vormen van beter benutten van het net. Verder ben ik betrokken bij projecten zoals Porthos, Aramis en de Delta Rhine Corridor. Dus ik blijf aan dezelfde opgaven werken als waar Deltalinqs zich voor inzet, maar dan vanuit een andere rol.

Carrièreswitch
Vanaf komend jaar gaat Spierings zich - naast haar baan als clusterregisseur -  inzetten op het ontwikkelen van een voedselbos. Het gaat om het omvormen van een oude maisakker van 0,7 hectare in de provincie Noord-Brabant. “Het betreft een eigen initiatief. Voor mij is dit een logische stap als je bezig bent met de verduurzaming van onze leefomgeving. Bovendien had ik de behoefte om vrij letterlijk meer hands on bezig te zijn. Ik vind het heerlijk om naast alle geestelijke inspanning fysiek bezig te zijn en straks bomen te zien groeien.”