Jaardiner 2024: Eén uitvoeringsprogramma voor alle transitieprojecten in Rotterdam
Daarvoor pleitte Deltalinqs-voorzitter Victor van der Chijs in zijn jaarrede tijdens het 23e Jaardiner op maandag 3 juni 2024. Hij trok daarbij de parallel met de aanleg van Maasvlakte 2, voor sommigen beter bekend als Project Mainportontwikkeling Rotterdam (ofwel PMR). Een uniek project voor Nederland waarbij een dubbeldoelstelling werd gehanteerd: niet alleen de economie maar ook de leefbaarheid in de regio Rotterdam moest erop vooruitgaan.
“Waarom hanteren wij die methode niet nog een keer, maar dan voor de energietransitie in Rotterdam?”, vroeg Van der Chijs zich af. “Dit zou kunnen in de vorm van een PMR nieuwe stijl, het Transitieproject Mainport Rotterdam, waarbij de vele parallel lopende energietransitieprojecten in Rotterdam worden samengebracht in één uitvoeringsprogramma. Die dan de bijzondere status ‘Groot Project’ krijgt”, vervolgde Van der Chijs. “Hiermee kunnen we op gebiedsniveau stikstof, vergunningen en ruimtelijke knelpunten aanpakken en projectrisico’s integraal managen. Dit moet tot meer coherentie en meer snelheid leiden. Creëer daarbij ook een eigen energiesysteemmarkt, zodat bedrijven zelf, met elkaar, hun energievraag en -aanbod kunnen afstemmen."
Zo’n groot uitvoeringsprogramma is hard nodig om de klimaatdoelen in zicht te houden. Van der Chijs: “We weten dat er door iedereen snoeihard wordt gewerkt om sneller vooruitgang te boeken: overheden, netbeheerders, uitvoerende diensten, iedereen doet wat hij kan. Maar het schiet onvoldoende op. Ons systeem is niet ingericht op zo’n grote transitie, en zeker niet op de schaal en met de complexiteit die in Rotterdam speelt. We moeten naar een ander sturingsmodel om vaart te maken. We hebben zo’n doorbraak nodig om snelheid te maken, de klimaatdoelen te halen en internationaal aantrekkelijker te blijven.”
Rotterdam essentieel onderdeel van keten: nu én in de toekomst
Na deze oproep van Victor, was het tijd voor een kort intermezzo. Eline van Krimpen, projectleider circulaire economie, blikte terug op haar eerste jaar bij Deltalinqs. Zij richt zich op de transitie van een lineaire naar een circulaire economie, met nadruk op de grondstoffentransitie (het vervangen van fossiele grondstoffen door duurzame alternatieven). “Deze transitie krijgt vaak nog weinig aandacht en moet parallel aan de energietransitie lopen. En er moet nog een hoop gebeuren”, vertelt Eline. “Maar ik heb in dit jaar ook gezien hoe hard hier al gewerkt wordt aan verduurzaming en hoeveel plannen er liggen. Kijkend naar de toekomst en de maatschappij in 2050, waarin we nog steeds enorme hoeveelheden materialen nodig hebben in ons dagelijks leven, blijft de Rotterdamse haven ook dan een essentieel onderdeel van dat duurzame systeem.”
Digitalisering
Staatsecretaris van koninkrijksrelaties en digitalisering Alexandra van Huffelen ging in haar keynotespeech in op de andere grote transitie waar de Rotterdamse haven mee te maken heeft: de digitalisering. Zij stond stil bij zowel de kansen als de risico’s die dit met zich meebrengt en vroeg de aanwezigen oog te hebben voor allebei. Risico’s zoals de geopolitieke dreiging en inmengingen tot het verspreiden van desinformatie om onze democratie en instituties te ondermijnen. Daarom heeft de overheid een Nederlandse Cybersecuritystrategie opgezet, waarin zij samenwerkt met het bedrijfsleven en de wetenschap. In Rotterdam wordt publiek-privaat gewerkt aan een cyberweerbaarheidsstrategie voor de zeehavens. Maar digitalisering biedt ook kansen. Om sneller, efficiënter en beter te werken. Bijvoorbeeld door data over het scheepvaartverkeer sneller te lezen en interpreteren. Of om criminaliteit in de haven eerder op te sporen. Het biedt bovendien een oplossing voor het tekort aan arbeidskrachten. Én het maakt het werken in de haven extra aantrekkelijk voor de nieuwste generatie werknemers, voor wie digitalisering al veel meer een tweede natuur is. “De haven is altijd een innovatieve werkgever geweest en kan ook hierin voorop lopen. Pionieren zit u als ondernemers in de haven in het DNA. Blijf eraan werken om samen, naast de duurzaamste, ook de slimste haven ter wereld te worden”, riep Van Huffelen de aanwezigen op.
Aan de bak
Mathijs Bouman blikte terug op het onlangs gesloten hoofdlijnenakkoord en de aanstaande Europese verkiezingen. "Nederland en Europa moeten aan de bak", stelde Bouman, "want het is niet vanzelfsprekend dat we blijven houden wat we hebben. Nederland is geen land van multinationals meer en een aantal landen streeft ons voorbij als het gaat om groei van het bbp. Ook het Eurogebied doet het naar verwachting in 2024 en 2025 qua economische groei slechter ten opzichte van landen als China en de VS en in vergelijking met wereldwijde groei." Om deze uitdagingen aan te kunnen pakken, benadrukte Bouman het belang van een sterk Europees blok, dat met één mond spreekt. Ook trok hij de vergelijking tussen het Amerikaanse model van subsidieverstrekking (de wortel) en het Europese model van belastingheffing (de stok), waarbij Mathijs als econoom zijn voorkeur uitsprak voor het model van belastingheffing; daarbij betaalt de vervuiler, het straft verspilling af, levert geld op en stimuleert vooral de innovatie.
Naast deze serieuze boodschappen van de sprekers, bood het Jaardiner als vanouds de gelegenheid om uitgebreid te netwerken en werd gezorgd voor het nodige entertainment met Berget Lewis en het ZO! Gospel Choir als swingende afsluiter. Het 23e Deltalinqs Jaardiner vond plaats in de RDM Onderzeebootloods.
In de media
Foto's