Halfjaarbijeenkomst benadrukt noodzaak tot wegnemen onzekerheden

De halfjaarbijeenkomst vond niet zonder reden plaats bij Eneco, want het bedrijf omarmt met volle overtuiging de ambitie van het Deltalinqs Climate Program, zo bleek uit het openingswoord van COO-A Karen de Lathouder. Eneco wil koploper zijn op het gebied van de energietransitie en al in 2035 volledig klimaatneutraal zijn. De Lathouder benadrukte dat Eneco dankzij haar Japanse aandeelhouders kan denken in lange termijnen. ”We moeten, naast zorgen voor betaalbare deeloplossingen, toewerken naar een compleet en betaalbaar energiesysteem.” Daarbij dient tevens oog te zijn voor leveringszekerheid en veiligheid, benadrukte zij. “Om die reden werkt Eneco aan flexibele beschikbaarheid en diversificatie van energiedragers.”

Wethouder Robert Simons van Rotterdam stond in zijn speech stil bij het van belang van om een betaalbare energietransitie voor de inwoners van zijn gemeente. “Hoe krijgen we Rotterdammers mee als fossiele energie goedkoper blijft?” Simons benoemde verder dat de energiekosten voor de industrie de afgelopen jaren fors zijn gestegen, wat bedrijven doet uitwijken naar andere delen van de wereld. Hij riep op tot actie en wees in dit verband op het Nationaal Industrie Alarm, een landelijke, collectieve actie op 1 juli om aandacht te vragen voor de zorgelijke situatie van de Nederlandse industrie.

Rolmodel
Daarop volgde een panelgesprek dat Anne-Marie Spierings, programmadirecteur Economische Transitie bij Deltalinqs, voerde met de aanwezige ambassadeurs van het Deltalinqs Climate Program. René Peters (Business Director bij TNO) vertelde dat Rotterdam in het buitenland vaak wordt gezien als een rolmodel in de energietransitie. Hij wees in dit verband zowel op de rol die de overheid pakt in het aanleggen van energie-infrastructuur als op de bereidheid van bedrijven om hier gebruik van te maken. Als voorbeelden noemde hij de waterstofbuis die nu in aanleg is in de Rotterdamse haven en Porthos, het eerste Carbon Capture and Storage project; het afvangen en ondergronds opslaan van CO2.

Hoewel deze buitenlandse blik op Nederland wat verfrissend optimisme gaf, waren er toch ook vooral zorgen. Timo Idema (CTO van Stedin) merkte op dat onzekerheid desastreus is voor het investeringsklimaat. “De overheid moet helpen om risico’s van duurzame energie te verkleinen.” Op de vraag hoe Stedin de bedrijven kan helpen bij netcongestie, antwoordde hij dat samenwerken en innovatie de sleutel tot succes is. “Denk aan het door lokale opwek en opslag beter benutten van de lagere netten.” In de discussie die volgde over elektrificatie werd duidelijk dat het energiesysteem robuuster en veiliger moet worden. Cyberveiligheid werd hierbij genoemd als groeiend aandachtspunt.

Femke Brenninkmeijer (directeur NPRC en voorzitter van de Economic Board Zuid-Holland) gaf aan dat ook de scheepvaart pas grote stappen gaat zetten in verduurzaming als de risico’s minder groot zijn geworden. Er is volgens haar behoefte aan een lange termijn focus, ook vanuit de overheid. “Betrouwbaarheid en voorspelbaarheid zijn nodig. De Economic Board draagt daaraan bij, onder meer als het gaat om het oplossen van knelpunten. Draag uit waar je voor staat en waar je naar toe wilt.” Vooral dat toekomstperspectief is volgens Brenninkmeijer nodig om weer hoop te hebben.

Ketenbrede aanpak
Naast de voortgang van de energietransitie was er tijdens de bijeenkomst aandacht voor de ontwikkelingen binnen de circulaire economie. Arend Jan Zeeuw (Huntsman) stelde dat zijn bedrijf technisch gezien morgen al volledig op gerecycled materiaal kan draaien, maar dat de markt er nog niet klaar voor is. Volgens de Director Capex And Sustainabiltiy van het chemieconcern, is een actieve rol van de overheid nodig om vraag en aanbod in beweging te brengen. Sabine Biesheuvel, directeur BlueCity, hamerde op het belang van een ketenbrede aanpak gericht op circulariteit. “Grenzen zijn daarbij ondergeschikt aan systeemdenken.” Ze waarschuwde dat er te veel gepraat en te weinig gedaan wordt.

Bidbook Rotterdam
Een belangrijk moment was de overhandiging van het Bidbook Rotterdam aan wethouder Robert Simons en gedeputeerde Arne Werveling. Dit bidbook, ontwikkeld door Netherlands Foreign Investment Agency, Rotterdam Partners, InnovationQuarter, Gemeente Rotterdam, Port of Rotterdam en Deltalinqs, is een handvat om de voordelen van de Rotterdamse haven te benadrukken. Nico van Dooren, ambassadeur voor het Deltalinqs Climate Program en vanuit Havenbedrijf Rotterdam betrokken bij het bidbook, gaf een inleiding. Hij schetste dat Rotterdam op vele fronten een aantrekkelijke regio is ten opzichte van andere Europese regio’s. Nederland kan dus het verschil maken, míts de overheid nu in actie komt. Want naast de vele positieve punten, zijn er ook enkele zaken die dringend verbetering behoeven. Zo illustreerde Van Dooren aan de hand van enkele grafieken hoe ongelijk het speelveld met andere landen is als het gaat om energiekosten.

De boodschap van het bidbook is ‘You are welcome here’. Een boodschap die bijvoorbeeld van belang is als vestigingen van internationale bedrijven in de haven met hun buitenlandse hoofdkantoren in gesprek gaan over herinvesteringen in Rotterdam. Simone van Tongeren, projectleider klimaat bij Deltalinqs, wees in dit verband op het belang van het onderhouden van een goede relatie met hoofdkantoren. “Als je weet wat de belangrijkste knelpunten voor de hoofdkantoren zijn, dan kun je daar als overheid rekening mee houden en goede afspraken maken.”

Natalya Rijk, ambassadeur van het Deltalinqs Climate Program en External Affairs Manager bp, schetste hoe hoofdkantoren kijken naar investeren in Nederland. Ze vertelde dat vanuit Londen vaak wordt gereageerd met ‘Nice idea, wrong country’. Hoewel bp wereldwijd fors investeert in groene energie, gebeurt dat nauwelijks in Nederland. Waarmee ze illustreerde dat het overheidsbeleid heeft gezorgd voor een ongunstig investeringsklimaat als het gaat om verduurzaming van de industrie. Ze gaf woorden aan een breder gevoelde frustratie over het uitblijven van overheidsmaatregelen om hier verbetering in aan te brengen.

Gedeputeerde Arne Weverling riep op om Rotterdam tot pilotgebied uit te roepen waar de nieuwe economie vorm krijgt. Hij benadrukte de noodzaak voor een zeewaartse uitbreiding, ook wel GERS (Groen Energiek Rotterdams Schiereiland) genoemd, om de verduurzaming de noodzakelijke ruimte te geven. Volgens de gedeputeerde is fysieke ruimte belangrijk, maar nog urgenter is het vertrouwen dat daarmee wordt uitgestraald.

Hoop
Deltalinqs-voorzitter Victor van der Chijs sloot de bijeenkomst af met de constatering dat hoop het kernwoord van een gezond investeringsklimaat is. “Ondanks dat er nog van alles moet gebeuren, zijn er ook wel wat zaken al bereikt.“ Hij wees op het feit dat recent zowel een streep is gezet door de plastictaks als dat een motie is aangenomen waarin wordt opgeroepen om de extra CO2-heffing te schrappen. “Maar we zijn er nog niet.” Nederland heeft het zichzelf volgens hem door allerlei nationale keuzes erg ingewikkeld gemaakt. Juist ook omdat stroom één van de routes is om te kunnen verduurzamen. “Deltalinqs heeft als inbreng voor de verkiezingsprogramma’s op papier gezet wat we de komende periode nodig hebben. Bedrijven willen geen steun. Wat zij willen zijn juiste omstandigheden om te concurreren. De markt beslist dan wel wie het haalt en wie niet. Creëer zo veel mogelijk gunstige omstandigheden en zorg dat er perspectief is. Dit zullen we in de aanloop naar de verkiezingen op 29 oktober blijven agenderen richting Den Haag.”