Steven Lak bepleit: “Veiligheid gaat soms voor privacy”

Leveranciers van alcohol- en drugstesten zien duidelijk dat het dagelijkse drugsgebruik in Nederland steeds normaler wordt en de vraag naar testmateriaal toeneemt. Tussen de 5 en de 8% van de medewerkers blijkt positief te testen op één van de drugsgroepen.

Steven Lak bepleitte in het NOS Journaal van donderdag 23 mei: “De mensen aan de poort worden steekproefsgewijs gecontroleerd. Worden er geen sporen van drank of drugs teruggevonden, dan is er niets aan de hand. Als dit wel het geval is, dan mag diegene in ieder geval die dag niet werken en in een aantal gevallen als het serieus is en het vaker voorkomt, dan is het einde werkrelatie. Een weekend feesten met drugs nog in het lichaam, leidt tot gevaarlijke situaties en dat wil je niet op je terrein hebben.”

AVG workshops
Vorig jaar heeft Deltalinqs een aantal workshops georganiseerd om de leden te informeren over de impact van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en meer specifiek over de privacyaspecten rondom het werken met bijzondere persoonsgegevens zoals het (laten) uitvoeren van alcohol- en drugstesten. Met name het laatste aspect blijkt een lastig knelpunt te zijn in de dagelijkse praktijk; een dilemma tussen het borgen van de veiligheid en het beschermen van de privacy. Veel ondernemingen hebben een beleid opgesteld voor het testen van werknemers op het gebruik van alcohol en drugs waarvan de gevolgen zich voordoen tijdens het werk. Het is, uit een oogpunt van een veilige werksituatie, noodzakelijk dat die testen kunnen worden afgenomen.

Autoriteit Persoonsgegevens zegt echter ‘nee’; Deltalinqs start lobby
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft zich in een rapport over de mogelijkheid van alcohol- en drugstesten uitgesproken (zie casus Uniper, 2016). Uit het rapport moet de conclusie worden getrokken dat de huidige privacywetgeving het vrijwel onmogelijk maakt om alcohol- en drugstesten uit te voeren zonder dat een wettelijke basis bestaat. De AP zegt dat de bevoegdheid om alcohol- en drugstesten te mogen afnemen gebaseerd moet zijn op een expliciete wettelijke grondslag. Denk aan een expliciete wettelijke grondslag in de Luchtvaartwet, de Spoorwegwet en de Wegenverkeerswet op grond waarvan alcohol- en drugstesten zijn toegestaan. Het standpunt van de AP komt erop neer dat de wet moet worden gewijzigd of er moet nieuwe wetgeving komen. Deltalinqs is hiervoor een lobby gestart.

Om de lobby inhoudelijk te kunnen onderbouwen zijn voorbeelden van knelpunten uit de dagelijkse praktijk nodig. Hiervoor zal Deltalinqs op korte termijn een ledencirculaire opstellen en naar de ledenbedrijven sturen met het verzoek om specifieke casuïstiek met haar te delen.

Gedragscode
Omdat er naar de mening van de AP onvoldoende juridische basis is voor alcohol- en drugstesten heeft Port Privacy B.V., mede op verzoek van Deltalinqs en in overleg met diverse bedrijven, beveiligingsbedrijven en arbodiensten een aparte privacygedragscode voor alcohol- en drugstesten opgesteld. Deze conceptgedragscode is eind vorig jaar voor advies ingediend bij de AP maar heeft helaas niet tot het gewenste resultaat geleid. De AP stelt dat er gezondheidsgegevens worden verwerkt en er geen ‘algemeen zwaarwegend belang’ aanwezig zou zijn, dat de inbreuk op de privacy rechtvaardigt. Achtergrond: geen ‘zwaarwegend algemeen belang’ aanwezig, omdat er geen wettelijke basis is.

Inmiddels zijn er Tweede Kamervragen gesteld en staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken (SZW) heeft aangegeven graag in gesprek te gaan met werkgevers en werknemers. Die handschoen pakt Deltalinqs graag op.