New Energy Taskforce ziet tientallen kansen voor bedrijven om netcongestie te lijf te gaan!

Om in de vraag naar elektriciteit te voorzien is er steeds meer capaciteit op het elektriciteitsnet nodig. Gelukkig wordt er volop gewerkt aan uitbreidingen, zoals de recente in bedrijf name van het nieuwe transformatorstation aan de Prof. Gerbrandyweg. Helaas is de netcongestie met dit station alleen nog niet verholpen: er is nog altijd een wachtlijst en veel bedrijven hebben nu al meer elektriciteit nodig, bijvoorbeeld om te verduurzamen of uit te breiden.

Eerste resultaten
De New Energy Taskforce (NET) werkt aan oplossingen die op korte termijn – tot de structurele extra capaciteit beschikbaar is – kunnen worden geïmplementeerd. NET kijkt zowel naar het creëren van extra capaciteit als het optimaliseren van de huidige leveringsmogelijkheden. In de afgelopen anderhalf jaar heeft NET op beide terreinen successen behaald. Zo zijn er een aantal specifieke congestieproblemen opgelost, waarmee al bijna twintig bedrijven geholpen zijn bij het oplossen van directe of indirecte gevolgen van netcongestie. NET werkt hard aan het realiseren van een tiental andere oplossingen in het cluster. Alle reden dus om door te pakken.

Extra capaciteit
Een eerste oplossingsrichting die onderzocht wordt, is het creëren van extra capaciteit. Dit biedt  ruimte voor extra aansluitingen en is met name nodig op het 150 kV-net in het havengebied. Er liggen onder meer kansen in het opwekken van extra elektriciteit met bestaand flexibel vermogen, bijvoorbeeld door het flexibel gebruiken van Warmtekrachtkoppelingen (WKK’s). Een andere optie is het bijplaatsen van kleinschalige opwekinstallaties voor individuele bedrijven. Een handjevol bedrijven werkt bijvoorbeeld aan het bijplaatsen van een methanol-power generator om tijdelijk elektriciteit en warmte op te wekken tot de netverzwaringen gereed zijn, eventueel inclusief CCS (Carbon Capture and Storage) om CO2 af te vangen. Uit de eerste ervaringen hiermee blijkt dat dit een succesvolle oplossing kan zijn met veel potentie in het gebied. Uiteraard hangt dit af van het benodigde vermogen, de beschikbaarheid van een locatie en het aantal draaiuren. Bij een van de bedrijven in de haven wordt ook al daadwerkelijk een tijdelijke opwekunit geplaatst.

Ook kan gedacht worden aan het realiseren van lokale collectieve energie-opwek voor meerdere bedrijven in een deelgebied. Dit kan ook zijn in de vorm van andere energiedragers om de vraag naar elektriciteit te dempen. Zo wordt er inmiddels gekeken naar een collectieve stoompijp op de Welplaatweg in het Botlekgebied om daarmee meerdere bedrijven van energie te voorzien. Verder is het interessant om te onderzoeken of energiecentrales mogelijk lokaal aan het 150 kV-net kunnen leveren om daarmee het 150 kV-net te ontlasten. Dit zou met name in de Europoort en de Botlek verlichting kunnen bieden, alhoewel dit een langdurig traject is dat mogelijk pas gereed is nadat de netverzwaringen al gerealiseerd zijn.

Optimaliseren
Ten aanzien van de tweede oplossingsrichting, het optimaliseren van de huidige vermogensvraag door meer flexibiliteit te benutten, kan het beter aansluiten van de vraag van bedrijven op het beschikbare vermogen van het net lucht bieden. Kansen op dit gebied zijn onder meer het bijplaatsen van een batterij, het optimaliseren van energieverbruik, het benutten van het flexibele vermogen van andere bedrijven in de buurt en het ontwikkelen van lokale ‘energy hubs’. Enkele bedrijven zijn inmiddels in een vergevorderd stadium om tot een ondertekende groepstransportovereenkomst (GTO) te komen. Een andere optie is het afsluiten van nieuwe typen energiecontracten waarbij het voor bedrijven makkelijker of aantrekkelijker wordt om het gebruikspatroon aan te passen. Een voorbeeld hiervan is het tijdsblok gebonden transportrecht (TBTR) dat in ontwikkeling is, ook wel een ‘blokstroom’-contract genoemd. Dit TBTR-contract geeft bedrijven het recht om niet constant, maar alleen op afgesproken tijden een afgesproken hoeveelheid extra stroom af te nemen, bijvoorbeeld in de daluren. De expliciete inzet van Stedin en TenneT heeft geleid tot diverse concrete oplossingen die ondertussen worden uitgewerkt.

Een ander resultaat van NET is dat de samenwerking heeft geleid tot het gezamenlijk opdoen van kennis en ervaring. Ook wordt gekeken in hoeverre wet- en regelgeving op diverse punten niet past bij het toekomstige energiesysteem en de huidige congestieproblematiek. Verder ligt NET inmiddels in het vizier van veel innovatieve partijen die hun oplossingen aandragen. Dit gaat vaak om ‘achter de meter’-oplossingen die bedrijven zelf al kunnen implementeren om hun energieverbruik te verlagen of door energie op te slaan. Zo heeft dit in een aantal gevallen al geleid tot een vermindering van het benodigde extra vermogen. Een verlaging van de aanvraag is positief voor andere partijen op de wachtlijst, die dan een stapje dichterbij een aansluiting komen.

Gebiedsgerichte aanpak
In eerste instantie werkte NET met een ‘piep-systeem’ om de problemen van de bedrijven goed in beeld te krijgen, maar ondertussen werkt NET met een zogenaamde ‘gebiedsgerichte aanpak’, waarbij de focus ligt op de oplossingen. Deze oplossingen vergen maatwerk, waarbij in detail gekeken wordt naar zowel het netwerk in specifieke gebieden als de behoeften van bedrijven. Mogelijke gebiedsoplossingen van NET worden getoetst op inpasbaarheid binnen het vermaasde net, en op noodzaak en impact. Doordat NET werkt aan oplossingen op de korte termijn, is de haalbaarheid binnen vijf jaar ook een essentieel criterium. Verder loopt op dit moment voor een groot deel van de provincie Zuid-Holland ook een congestieonderzoek van TenneT inclusief de Waalhaven, Eemhaven en Merwevierhavens, waarbij in detail wordt gekeken naar waar en wanneer het netwerk vol zit. Eind 2025 zijn de resultaten bekend en kan NET bekijken welke rol zij kan spelen.

Probleem óf oplossing? Leg het voor aan de Taskforce!
Bedrijven in de bovengenoemde deelgebieden die op de wachtlijst voor een nieuwe of zwaardere elektriciteitsaansluiting staan, kunnen hun casus bij NET aankaarten. Belangrijk is ook de oproep aan bedrijven die een (tijdelijke) oplossing kunnen bieden. Niet alleen kunnen zij bijdragen aan het oplossen van het congestieprobleem, het kan ook een financieel voordeel opleveren. Meld je hiervoor bij de netbeheerder waarbij je aangesloten bent. Neem vervolgens ook contact op met de New Energy Taskforce via net@portofrotterdam.com of bekijk de webpagina voor meer informatie.